Alles over de vaststellingsovereenkomst

Wat is een vaststellingsovereenkomst?

Een vaststellingsovereenkomst is een contract tussen een werkgever en werknemer waarin afspraken staan over de manier waarop een ontslag wordt afgewikkeld. Het concept van de vaststellingsovereenkomst wordt in de regel opgesteld door de werkgever. Vervolgens krijgt de werknemer de gelegenheid om juridisch advies in te winnen en te onderhandelen over de inhoud. Na wederzijdse goedkeuring kan de vaststellingsovereenkomst ondertekend en het arbeidscontract beëindigd worden.

Wat is een beëindigingsovereenkomst?

Een beëindigingsovereenkomst is juridisch gezien een 'onbenoemde overeenkomst'. Dat wil zeggen dat het gebruik van dit type overeenkomst niet specifiek in de wet is benoemd of geregeld. Het staat een ieder dus vrij om de beëindigingsovereenkomst te gebruiken voor het stoppen van voorheen gemaakte afspraken.

De vaststellingsovereenkomst (afgekort vso) daarentegen is een 'benoemde overeenkomst'. Deze overeenkomst is wèl in de wet opgenomen en erop gericht om geschillen tussen partijen te voorkomen of beëindigen. Dat maakt de vaststellingsovereenkomst bij uitstek geschikt voor het beëindigen van een arbeidsovereenkomst. In het arbeidsrecht worden de begrippen beëindigingsovereenkomst en vaststellingsovereenkomst beide gebruikt. Dat mag en heeft ook geen juridische implicaties.

Wanneer een vaststellingsovereenkomst?

De vaststellingsovereenkomst kan gebruikt worden wanneer een ontslag met wederzijds goedvinden geregeld moet worden. Iedere arbeidsrelatie kent op enig moment spanningen. Meestal lossen die vanzelf op, maar soms lukt dat niet. Indien een werkgever een dienstverband wil beëindigen maar daar eigenlijk geen juridische grond (voldragen ontslagreden) voor heeft, zou deze een ontslagvoorstel (vaststellingsovereenkomst) kunnen aanbieden. Bijvoorbeeld als de werkverhouding zo ernstig verstoord is, dat herstel onmogelijk blijkt. Of wanneer een werknemer langdurig ziek is en aangeeft dat de ziekte/stress/burnout door situaties of collega's op het werk veroorzaakt worden. Een vaststellingsovereenkomst kan een uitweg zijn om tot ontslag over te kunnen gaan, zonder elkaar juridisch in de haren te hoeven vliegen. Ook een werknemer kan een aanzet doen om tot ontslag met wederzijds goedvinden over te gaan. Raadpleeg wel vooraf een arbeidsjurist. Zeker als er ziekte in het spel is.

Waarom een vaststellingsovereenkomst?

Ontslag afwikkelen met een vaststellingsovereenkomst kent voordelen voor zowel werkgever als werknemer. Het belangrijkste voordeel voor een werkgever is de zekerheid ten aanzien van het beëindigen van het dienstverband op de afgesproken datum. Indien ontslag met wederzijds goedkeuren plaatsvindt, is een ontbindingsverzoek bij de kantonrechter of een ontslagprocedure via het UWV niet nodig. Dat versnelt het ontslagtraject en voorkomt een periode met onzekerheid en negativiteit.

Een werknemer is ook gebaat bij de vaststellingsovereenkomst, omdat deze nu kan onderhandelen over diens ontslagvoorwaarden. Afhankelijk van de rechtspositie, kan dat lucratief zijn. Zo kan er naast een transitievergoeding wellicht een hogere ontslagvergoeding worden bedongen. Indien de juiste ontslagreden en opzegtermijn gehanteerd worden, kan bovendien een aansluitende WW-uitkering worden veiliggesteld.

Wat staat er in een vaststellingsovereenkomst?

De opbouw van een vaststellingsovereenkomst is meestal van dezelfde aard. Er zijn verplichte bepalingen, waaronder de naam en adresgegevens van beide partijen. Verder is de datum van ondertekening en de ontslagdatum (datum van het beëindigen van de arbeidsovereenkomst) verplicht. Voor het veiligstellen van WW-rechten zal tevens opgenomen moeten zijn dat de werknemer niet verwijtbaar wordt ontslagen en dient te blijken dat de werkgever de juiste opzegtermijn heeft gehanteerd.

Optionele clausules in de vaststellingsovereenkomst

Het is gangbaar om aanvullend iets op te schrijven over de volgende onderwerpen:

• Vrijstelling van werkzaamheden (met behoud van salaris);
• Hoogte van transitievergoeding en eventuele ontslagvergoeding;
• Moment waarop de eindafrekening wordt opgemaakt en uitbetaald;
• Behoud of afzwakking van geheimhoudings-, concurrentie- of relatiebeding;
• Budget voor omscholing of outplacement;
• Vergoeding voor juridische bijstand;
• Wettelijke bedenktermijn van 14 dagen voor werknemer;
• Afgifte van positieve referentie of positief getuigschrift;
• Finale kwijting.

Vaststellingsovereenkomst laten controleren?

Advies voor werknemers: laat een vaststellingsovereenkomst vooraf gratis controleren door een arbeidsjurist. Vraag enkele dagen de tijd om de inhoud te (laten) bestuderen. Het onderhandelen over vrijstelling van werk, het veiligstellen van WW-rechten en het verhogen van de ontslagvergoeding is voordeliger dan je denkt. Vaak heeft je werkgever daar in het kader van 'goed werkgeverschap' zelfs budget voor. Je tekent de vaststellingsovereenkomst pas als je zeker weet dat je alles eruit hebt gehaald. In 95% van de gevallen is je ontslag binnen 2 werkweken geregeld en houd je daar zelfs nog een positief gevoel aan over.