Carrièreswitch, opleiding en kosten

Twijfel je over een nieuwe baan die compleet anders is dan de opleiding die je hebt genoten? Wil je binnen je huidige beroep doorstromen naar de top? Of overweeg je een carrièreswitch na vele jaren in dezelfde sector, zoals het onderwijs, de zorg of de ict? Doorleren of het doen van een (extra) opleiding of cursus kan je helpen alles uit jezelf te halen. Weten wat de kosten zijn en wat de opleiding oplevert kan helpen de knoop door te hakken.

Wat levert een opleiding je op?

Een extra cursus of opleiding kan je veel opleveren, maar zorg er wel eerst voor dat je duidelijk voor ogen hebt waarom je jezelf wilt bijscholen. Wil je een hoger salaris? Kijk dan naar cursussen die je vaardigheden bijbrengen die je kans op een promotie vergroten. Maar je kunt het ook groter aanpakken. Is er een andere bedrijfstak die je interessant vindt, kijk dan of het gemiddelde loon daar hoger ligt met de Salaris Check. Investeren in een opleiding kan zich zo direct uitbetalen.

Wil je meer plezier in je werkende leven? Of wil je minder sleur en een burn-out voorkomen? Ook dan kan bijscholing de uitkomst zijn. Door een cursus kun je nieuwe kanten van jezelf ontdekken of je sterke punten verbeteren. Op basis van die nieuwe of verbeterde vaardigheden kun je je werkgever vragen om een andere (soort) functie en op die manier meer variatie in je werk krijgen. Natuurlijk behoort een nieuwe baan die je meer uitdaagt ook tot de mogelijkheden.

Het is onmogelijk om precies te zeggen wat het netto-effect is van het volgen van een opleiding. Dat verschilt sterk per bedrijfstak, functie en opleidingsniveau. In ieder geval wordt duidelijk uit de data van de Salaris Enquête dat hoe hoger het opleidingsniveau van een werkende is, des te hoger het gemiddelde inkomen. Dat klinkt logisch. Maar dat betekent dus ook dat bijscholing of doorleren de perfecte manier is om je inkomen te doen stijgen.

Een ander effect van doorleren is dat de kans op werkloosheid kleiner wordt, zo blijkt uit cijfers van het OESO. Van de werknemers die een hbo- of wo-opleiding hebben gedaan, is 3,7 procent werkloos. Daartegenover staat 6,8 procent werkloosheid van diegenen die enkel het havo, vwo of mbo hebben afgerond. Doorstuderen vergroot dus ook je kans op een baan.

Wat kost een carrièreswitch of opleiding?

De kosten voor een cursus of opleiding kunnen sterk verschillen. Dit hangt af van de duur, het niveau, de aanbieder en vele andere factoren. Je kunt het over het algemeen zo duur of goedkoop maken als je zelf wilt. Voor een overzicht kun je terecht bij Springest, een website waar het trainingsaanbod van duizenden aanbieders te vinden is. Dit loopt uiteen van gratis cursussen en trainingen waarvoor je een paar tientjes betaalt, zoals die over lichaamstaal en uitstraling, tot vakspecifieke opleidingen die een paar duizend euro of meer kosten, zoals een opleiding voor inkoopmanagers

Heb je interesse in zo'n vakspecifieke opleiding of in een cursus die je voorbereidt op een bepaald beroep, dan kan het verstandig zijn af te wegen wat de cursus kost en wat je kunt verdienen in je beoogde beroep. Met behulp van Springest en de Salaris Check kom je gemakkelijk tot een indicatie, zoals in de tabel hieronder:

Cursus

Kosten (exclusief BTW)

Mogelijk beroep en gemiddeld startsalaris per maand

Opleiding Professioneel Budgetcoach

€ 1.593

Schuldhulpverlener: € 2.766

Training De effectieve teamleider

€ 795

Teamleider: € 2.377

Verkort mbo Doktersassistent

€ 5.475

Doktersassistent: € 2.257

Online marketeer B

€ 4.995

Marketingprofessional: € 2.587

Klassikale avondopleiding Makelaar

€ 4.387

Makelaar in onroerend goed: € 2.546

Commercieel Medewerker Binnendienst

€ 249

Verkoopmedewerker binnendienst: € 2.163

Voeding en Diëtetiek

€ 2.006

Diëtist: € 2.364

Vakopleiding Tuinarchitectuur

€ 1.850

Tuinarchitect: € 2.559

Arbeidsdeskundige, post-hbo

€ 10.450

Adviseur arbeidsverhoudingen: € 2.629

Denk je erover een opleiding te volgen aan een erkende hogeschool of universiteit die wordt bekostigd door de overheid? Dan betaal je het wettelijke collegegeld van 2.006 euro voor het studiejaar 2017/2018 als je aan de volgende voorwaarden voldoet:

  • - je bezit de Nederlandse nationaliteit of de nationaliteit van een van de EU-lidstaten, IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, Suriname of Zwitserland. Ook een verblijfsvergunning die je recht geeft op studiefinanciering is een optie;
  • - je hebt nog niet eerder een diploma met dezelfde graad behaald als de opleiding die je wilt volgen. Heb je al een bachelordiploma, dan kun je niet nog een bacheloropleiding volgen voor het wettelijk tarief. Voor je eerste masteropleiding betaal je in dat geval het wettelijk collegegeld. Voor een tweede master geldt wel een ander, vaak hoger, tarief.

 

Voldoe je niet aan de tweede eis, dan betaal je in een aantal gevallen alsnog het wettelijk collegegeld voor een tweede bachelor- of masteropleiding:

  • - wanneer je wel een diploma hebt behaald, maar je nu voor het eerst een opleiding binnen het onderwijs of de gezondheidszorg gaat volgen;
  • - wanneer je bent begonnen met deze tweede opleiding tijdens een eerste opleiding en deze volgt zonder onderbrekingen;
  • - wanneer je je eerste bekostigde opleiding hebt afgerond voor september 1991.

 

Val je niet binnen een van deze uitzonderingscategorieën, dan betaal je het instellingstarief. Dat tarief verschilt per (hoger)onderwijsinstelling. Dat kan zo laag zijn als het wettelijk collegegeld, maar ook oplopen tot in de tienduizenden euro’s.

De kosten voor een opleiding kunnen echter hoger zijn dan enkel de cursusvergoeding of het collegegeld. Wanneer je ervoor kiest om minder te werken zodat je meer tijd overhoudt voor de training of opleiding, merk je dat ook in je portemonnee. Met de Bruto/Netto Check kun je zien wat je netto overhoudt als je minder uren uitbetaald krijgt.

Wie betaalt de opleiding?

Het kan zijn dat je een opleiding of cursus wilt volgen om je huidige werk beter uit te voeren. In dat geval kan het lonen hierover te overleggen met je werkgever. Die kan namelijk besluiten om de bijscholing gedeeltelijk of geheel te vergoeden. Onthoud wel dat je wettelijk gezien geen recht hebt op een vergoeding; in veel cao’s wordt echter wel aandacht besteed aan opleidingen. Indien nodig gaat dit om verplichte trainingen om je vakkennis of vaardigheden op peil te houden. Soms wordt ook gesproken over een opleidingsbudget en de hoogte daarvan. Het gemiddelde bedrag dat voor een werknemer vrijgemaakt wordt in zo’n budget kan verschillen per werkgever, sector en de werknemer zelf. Dit varieert van een paar honderd euro per jaar tot duizend euro of meer. Volgens het CBS ligt het gemiddelde rond de 1100 euro per werknemer per jaar.

Staat in de cao niets vermeld over het volgen van opleidingen, raadpleeg dan je contract of de bedrijfsregeling of informeer bij je werkgever naar de mogelijkheden. Is er niets geregeld, dan kan het ook nuttig zijn het onderwerp ter sprake te brengen bij het volgende functioneringsgesprek of wanneer je onderhandelt over salaris en arbeidsvoorwaarden.

Praktisch gezien kan de werkgever op twee manieren de vergoeding regelen. Hij kan je cursus in eerste instantie zelf laten betalen, waarna jij de kosten declareert. Ook is het mogelijk dat de werkgever direct de opleider betaalt. In beide gevallen gaat het om een extra bedrag bovenop je loon, waarover je normaliter belasting zou moeten betalen. Als de opleiding wordt gevolgd om (een hoger) inkomen te verwerven, geldt echter een belastingvrijstelling voor het vergoede bedrag. Dit geldt voor lesgeld, maar ook bijvoorbeeld voor studieboeken. Voor je werkgever zijn de kosten vaak ook fiscaal aftrekbaar.

Studieovereenkomsten worden vooral opgesteld tussen werknemer en werkgever voor langdurige opleidingen. Hierin kan bijvoorbeeld een studiekostenbeding worden opgenomen: dat wat er gebeurt wanneer je dienstverband eindigt bij de werkgever die de opleidingskosten heeft vergoed. Omdat je werkgever in jou investeert, kan worden afgesproken dat je dit bedrag (deels) moet terugbetalen als je binnen een bepaalde termijn vertrekt. Voor zo’n situatie kan ook voorzien zijn in de cao of de bedrijfsregeling. Kom je in een dergelijke situatie terecht? Dan kan het de moeite zijn om tijdens onderhandelingen met je nieuwe werkgever te kijken of die de studiekosten wil betalen aan je vorige werkgever.

Is een carrièreswitch of een extra opleiding iets voor jou?

Een carrièreswitch kan de ideale vervolgstap voor je carrière lijken, maar hoe weet je of een overstap jou ook echt ligt? Vragen om loopbaanadvies of deelnemen aan loopbaanbegeleiding kan je helpen knopen door te hakken. Een beroepskeuzetest behoort ook tot de mogelijkheden wanneer je nadenkt over een andere baan.

Een opleiding volgen om je te oriënteren op een carrièrestap of om je kennis te verbreden wordt in ieder geval veel gedaan. Gedurend 2016 en 2017 volgde 39 procent van de laagopgeleiden, 53 van de middelbaar opgeleiden en 63 procent van de hoogopgeleiden een cursus, blijkt uit cijfers van het Research Centre for Education and the Labour Market (ROA). Het kan echter prima zijn dat doorleren via cursussen of trainingen niet in jouw straatje past, bijvoorbeeld omdat bepaalde (klassikale) leervormen je niet liggen. Dat betekent niet dat je niets leert. Het ROA heeft namelijk aangetoond dat men ook 'informeel leert' van uitdagende taken op het werk. Wil je jezelf dus verder ontwikkelen, maar dat niet per se met een cursus doen, zorg dan ervoor dat er genoeg uitdaging ligt in je werk.

Wat levert een opleiding of carrièreswitch na je 40e je op?

Het maakt niet uit hoe oud of jong je bent, een opleiding of cursus doen kan voor iedereen nuttig zijn. Het verbeteren van vaardigheden of kennis is een investering die zich in de meeste gevallen direct uitbetaalt.

Voor werknemers die het gevoel hebben vast te zitten in hun baan, kan een carrièreswitch te overwegen zijn. Nu de AOW-leeftijd steeds hoger komt te liggen, is een carrièreswitch op latere leeftijd steeds meer een keuze die kan worden verantwoord. Immers, wanneer je moet doorwerken tot je 67e of zelfs langer, heb je over het algemeen langer profijt van je nieuw genoten opleiding dan vorige generaties. Bovendien kan het veranderen van baan plezier terugbrengen in je werkende leven, zeker op een moment waarop je denkt alles wel te hebben gezien. 

Een mogelijk nadeel van een carrièreswitch is dat je jezelf opnieuw moet bewijzen in een nieuw en onbekend beroepsveld. Het voordeel is echter dat je met nieuwe energie komt en niet denkt in patronen die bij collega’s ingesleten zijn. Juist door je nieuwe ideeën, en misschien door ervaringen en connecties uit je vorige beroep, kun je van extra waarde zijn voor je nieuwe werkgever.

Wanneer je bang bent binnen je nieuwe beroepsveld niet aangenomen te worden vanwege je leeftijd is het te overwegen voor jezelf te beginnen. Dat hoeft niet per se duur te zijn: de opleidingskosten zijn aftrekbaar bij de belastingaangifte. Benieuwd wat de mogelijkheden zijn om als zelfstandige aan de slag te gaan? Check daarvoor de Eigenbaaswijzer.

Vergelijk je salaris en je beroep

 
Loading...