Seksuele intimidatie en huispersoneel

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op: 09-08-2023

Bij mensen die bij anderen in de huishouding werken is vaker sprake van een informele werkverhouding dan bij andere werkgevers. Formeel zijn veel arbeidsrechten wel van toepassing, maar de controle daarop is vaak ver te zoeken vanwege de informele setting. Dit gaat bijvoorbeeld op voor de huishoudelijke hulp, thuiszorgmedewerker, wijkverpleegkundige, au pair of kraamhulp.

Huishoudelijke werkers vormen mede om die reden al eeuwenlang een specifieke risicogroep voor seksuele intimidatie, seksueel geweld, (seksueel) misbruik en uitbuiting. Dat komt door hun isolement: ze werken als eenling in een huishouden. De werkplek, die tegelijkertijd privéhuis van de werkgever of opdrachtgever en huisgenoten is, mist sociale controle en toezicht van politie en inspectie. Huishoudelijk werk wordt bovendien beschouwd als ongeschoold werk, waardoor huishoudelijke werkers een lage status hebben en eerder te maken hebben met geweld en uitbuiting. Naast seksuele intimidatie is daardoor vaak ook sprake van lange werkdagen en onderbetaling.

Inwonende huishoudelijke werkers zijn vaak extra kwetsbaar, want ze zijn geïsoleerd en veelal ver van familie en eigen sociale netwerk verwijderd. Dat geldt te meer voor huishoudelijke werkers afkomstig uit andere landen. Au pairs verkeren in een vergelijkbare situatie. Ook wie als werknemer in dienst van een instelling zorg aan huis verleent, loopt specifieke risico's. Denk aan thuiszorg en kraamzorg.
Seksuele intimidatie kan eruit bestaan dat de werkgever of opdrachtgever of een lid van diens huishouden seksueel getinte grappen of toespelingen maakt of commentaar levert op de kleding of het figuur. Obscene geluiden maken, nafluiten, ontbloten van zekere lichaamsdelen en masturbatie in aanwezigheid van de huishoudelijke werker behoren ook tot deze categorie. Het kan ontaarden in ongewenste aanrakingen, het eisen van seksuele gunsten in ruil voor de baan, aanranding en verkrachting.

Met uitzondering van huishoudelijke werkers die in dienst zijn van thuiszorgorganisaties, kunnen deze slachtoffers zulke voorvallen eigenlijk nergens melden. Bovendien is het hun woord tegen dat van de pleger, terwijl er zelden of nooit sympathiserende getuigen zijn. Ook zullen ze vrezen voor verlies van hun baan als ze dergelijke voorvallen melden. Als het wel mogelijk is om gedrag te melden, is de stap vaak groot. Zo willen ze niet 'dat gezin waar al zoveel problemen zijn' benadelen.

Ook huishoudelijk personeel heeft recht op een werkplek vrij van seksuele intimidatie. Niet voor niets luidt artikel 5 van het Verdrag over het huispersoneel (nr. 189) van de ILO uit 2011: 'Elke lidstaat zal maatregelen treffen om te zorgen dat huishoudelijke werkers effectieve bescherming genieten tegen alle vormen van misbruik en intimidatie en geweld.'

Nederland heeft deze conventie niet geratificeerd. Desondanks geldt de verplichting een veilige werkplek te bieden aan huishoudelijke werkers wel voor Nederlandse werkgevers.

Meer informatie

Lees meer over de rechten van huishoudelijke werkers wereldwijd, in de EU en in Nederland

 
Loading...