Op wat voor stagevergoeding heb je recht tijdens je stage? En hoe vind je een stageplek, wat als je ziek wordt tijdens je stage en hoe werkt de stageovereenkomst?
Het lopen van een of meerdere stages is vaak verplicht tijdens je opleiding. Voor een succesvolle stage is het belangrijk om te weten wat je rechten en plichten zijn. Dat vergroot de kans op een leerzame én een leuke tijd op je stageadres. De meeste rechten en plichten moeten in de stageovereenkomst staan. Deze onderteken je voorafgaand aan je stage. Belangrijk om te weten: een stageovereenkomst is geen arbeidsovereenkomst.
Wat maakt een stage tot een stage?
Bij een stage staat leren centraal, dat is het cruciale verschil met het werk van een gewone werknemer. Een stage is vaak onderdeel van een opleiding en is te vinden over de hele breedte, van het vmbo tot aan universitaire studies. Wanneer je als stagiair werkt zonder dat het leeraspect centraal staat, heb je juridisch gezien een arbeidsovereenkomst. Dat betekent ook dat je aanspraak kunt maken op het wettelijk minimumloon.
Let op! Je moet dan wel eerst aantonen dat de stageverlener de stageovereenkomst niet nakomt. Vervolgens dat je gewoon productieve arbeid verricht, waarvoor je minimaal het wettelijk minimumloon moet krijgen.
Hieronder een checklist om te kijken of je stage wel een echte stage is:
- voorafgaand aan de stage is een stage-overeenkomst overeengekomen en ondertekend;
- de beoogde leerdoelen zijn concreet benoemd in een stage- of leerplan;
- de stagiair krijgt taken toebedeeld die aansluiten op de leerdoelen en daarop is ook de begeleiding vanuit bedrijf of instelling gericht;
- stagiair en begeleider evalueren tussentijds en aan het eind van de stage of en hoe de leerdoelen zijn bereikt;
- een praktijkleerovereenkomst afsluiten is verplicht wanneer het om een mbo-stage gaat.
Het vinden van een stageplek
Bij sommige studies krijg je een stageplaats toegewezen, bij andere moet je zelf stageadressen benaderen. Bedrijven kondigen vaak stageplaatsen aan bij de vacatures op hun website. Twee sites waar je (ook) stageplekken kunt vinden zijn Studentjob en Studentenvacature. Overleg wel met je opleiding of de stage waar je je oog op hebt laten vallen, past binnen de studie. Wanneer je zelf een plek moet vinden, moet je vaak ook solliciteren. Een goede sollicitatiebrief en cv zijn daarbij van groot belang.
Stageovereenkomst
Ben je aangenomen bij je stageplek, dan krijg je een functieomschrijving en een stageovereenkomst. In de functieomschrijving staat wat je tijdens je stage gaat doen en welke verantwoordelijkheden je daarbij hebt. Je stageovereenkomst is het contract tussen jou als stagiair, je opleiding en het bedrijf. Daarin staat de periode vermeld wanneer je stage loopt, hoe hoog een eventuele stagevergoeding is, of je reiskosten krijgt vergoed, je tijden, afspraken rond de begeleiding en regels voor op de werkvloer. Lees de overeenkomst goed voordat je deze ondertekent en stel gerust vragen als iets niet duidelijk is.
Bekijk een voorbeeld van een stageovereenkomst via FNV Young & United.
Wanneer ben ik verplicht aanwezig te zijn?
Schoolvakanties gelden niet automatisch voor je stage. Het kan heel goed zijn dat je bijvoorbeeld in de kerstvakantie toch naar je stageadres moet komen, ook al ben je bij je studie dan wel vrij. Ook feestdagen zijn niet altijd vrije dagen. Meestal geldt hetzelfde als voor de werknemers bij het stagebedrijf.
Soms is het mogelijk om de einddatum van je stage te verzetten zodat je tijdens je stageperiode een paar vrije dagen kunt opnemen. Op deze manier kom je nog wel aan het urenaantal dat voor sommige stages vereist is.
Voor je stage geldt de Nederlandse arbeidstijdenwet. Daardoor kun je niet meer ingezet worden dan twaalf uur per dag en 60 uur per week. Zulke lange weken moeten bovendien gecompenseerd worden met kortere weken. Zie daarvoor de werktijdenpagina van Loonwijzer.
Stagevergoeding
Het stagebedrijf is niet wettelijk verplicht je een stagevergoeding of een reiskostenvergoeding te geven, hoe lang je dagen ook zijn. Je werkzaamheden horen namelijk niet gericht te zijn op het verrichten van zoveel mogelijk arbeid, maar op leren in de praktijk. Toch komt het geregeld voor dat de stageverlener een vergoeding geeft. Sommige cao’s verplichten daartoe.
Hoe hoog die vergoeding dan is, kan afhangen van onder andere je opleiding, het jaar waarin je zit, het bedrijf en je functie. Natuurlijk gaat het ook om het aantal dagen per week dat je stage loopt. Het bedrag ligt vaak tussen de 100 en 500 euro per maand wanneer je fulltime stage loopt.
Omdat je stageovereenkomst geen arbeidscontract is, krijg je alleen betaald wanneer je er bent. Wanneer je ziek bent, word je in principe ook niet doorbetaald. Jouw stagebedrijf kan echter besluiten om je toch uit te betalen wanneer je een paar dagen ziek bent. Hoe dat in jouw specifieke situatie zit, staat in de stageovereenkomst.
Ziekte
Wanneer je als stagiair in de problemen komt qua inkomen doordat je ziek bent, kun je een beroep doen op de Ziektewet. Deze is bedoeld voor werknemers arbeidsovereenkomst, met een zogenaamd fictief dienstverband, waar een stagiair ook onder valt. Het stagebedrijf moet je ziekte doorgeven aan het UWV. Het stagebedrijf kan eisen dat je de dagen inhaalt die je afwezig bent geweest. Het kan zelfs besluiten om je stage voortijdig af te breken wanneer je langdurig of vaak ziek bent. Overleg met je stagebegeleiders van het bedrijf en van je studie als deze situatie zich voor dreigt te doen, want het is zonde om al je stage-uren verloren te zien gaan.
Eerder stoppen
Het kan ook zijn dat je de stage niet leuk vindt, de werkomgeving niet fijn, (seksueel) geïntimideerd wordt of met een ander probleem kampt, waardoor je vóór het einde van de periode wilt stoppen. Dat is vaak mogelijk, maar er zijn ook nadelen aan verbonden. Het kan immers leiden tot studievertraging. Overleg altijd met je stagebegeleiders. Misschien kun je afspreken dat je andere werkzaamheden krijgt, of dat je op een andere afdeling wordt geplaatst.
Wanneer het stagebedrijf van zijn kant zwaarwegende redenen heeft om de stage voor het einde van de periode te beëindigen, dan kan dat vaak. Denk daarbij bijvoorbeeld aan diefstal. In de stageovereenkomst staat om welke redenen de stage afgebroken kan worden.
Extra stage
Tip: op zoek naar een baan, maar kun je niets vinden? Loop een extra stage. Zo doe je ervaring op die je op je cv kunt zetten voor de volgende werkgever. Niet elk bedrijf neemt stagiairs aan die niet meer studeren, dus het kan zijn dat je aan het stagebedrijf toch een bewijs van inschrijving van je studie verplicht stelt. Hou daarmee rekening als je invloed hebt op het moment van afstuderen of uitschrijven.
Meer lezen? FNV Young & United heeft een stagepagina.