De internationale afspraken over Decent Work zijn vastgelegd in Conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties: de ILO-Conventies.
Onderwerpen:
Werk tijdens feestdagen en in de weekeinden
Als je schoolgaande kinderen hebt
Veiligheid en gezondheid op de werkplek
Eerlijke behandeling op het werk
Werk en loon
ILO-Conventies:
minimumloon: Conventie 131 (1970)
regelmatige uitbetaling: Conventies 95 (1949) en 117 (1962)
maximale werkweek, onderbenutting, compensatie overuren: Conventies 47 (1935) en 106 (1957)
Nederland heeft Conventies 95, 106 en 131 geratificeerd, de Conventies 47 en 117 niet.
Minimumloon
Het minimumloon behoort de kosten van levensonderhoud van jou en je
gezinsleden te dekken. Het behoort bovendien in redelijke verhouding te staan
tot het algemene loonpeil en de levensstandaard van andere sociale groepen.
Regelmatige betaling
Je loon moet regelmatig worden uitbetaald.
Maximale werkweek
Je werkweek mag maximaal 40 uur duren, met tijdelijke uitzonderingen. Je
wekelijkse rusttijd moetminimaal 24 aaneengesloten uren zijn.
Onderbenutting
Wie een deeltijdbaan heeft, maar liever 40 uur zou willen werken, is
gedeeltelijk werkloos. Als je minder uren werkt dan je zou willen en dus met
minder inkomsten toe moet komen, moet je aanspraak kunnen maken op meer uren.
Compensatie overuren
Overwerk moet zoveel mogelijk beperkt worden. Als overwerk onontkoombaar is moet daar extra beloning tegenover staan, maar het minimum is het basisuurloon plus alle componenten die daar bij horen.
Werk en verlof
ILO-Conventie:
Conventie 132 (1970) gaat over betaalde vakantiedagen.
Nederland heeft Conventie 132 niet geratificeerd.
Betaalde vakantie
Drie weken vakantie met behoud van salaris is het jaarlijkse minimum,
nationale en religieuze feestdagen niet meegeteld.
Minimale periode
Ten minste twee weken aaneengesloten vrij.
Werk tijdens feestdagen en in de weekeinden
ILO-Conventies:
Conventies 14 (1921 en 106 (1957). Bovendien zijn voor verschillende sectoren
nog aparte Conventies van kracht.
Nederland heeft Conventie 14 geratificeerd, Conventie 106 niet.
Doorbetaald vrij op
feestdagen
Als werknemer heb je recht op betaald verlof tijdens nationale en erkende
religieuze feestdagen.
Compensatie werk op
feestdagen
Als je op een nationale of religieuze feestdag moet werken, hoor je die op
een ander moment gecompenseerd te krijgen. Dat hoeft niet in diezelfde week te
zijn, maar het recht op een betaalde compensatiedag blijft bestaan.
Compensatie voor weekendwerk
Als je het weekend moet werken, behoor je recht op een andere rustperiode
van 24 uur te krijgen. Dat hoeft niet per se in het weekend, maar wel in
diezelfde week.
Compensatie-uren meenemen
Een compensatiedag voor de wekelijkse rustdag moet je in diezelfde week
opnemen. In geval van feestdagen mag dat later zijn. Je werkgever hoort je in
de gelegenheid te stellen niet opgenomen vakantiedagen binnen 18 maanden na
afloop van het jaar waarin je ze opbouwde alsnog op te nemen.
Als je schoolgaande kinderen hebt
ILO-Conventie:
Conventie 156 (1981)
Nederland heeft Conventie 156 geratificeerd.
Vakantie opnemen in
schoolvakanties
Je zou je vakantie moeten kunnen opnemen in tijden dat de kinderen
schoolvakantie hebben.
Combinatie werk en gezin
Als werknemer met een gezin (ongeacht of je man of vrouw bent) behoor je
dezelfde mogelijkheden te krijgen als je collega’s zonder kinderen.
Moederschap en werk
ILO-Conventies:
Conventie 183 (2000). Een eerder Conventie (103 uit 1952) stelde 12 weken als
ondergrens, 6 weken voor en 6 weken na.
Nederland heeft Conventie 103 geratificeerd, maar ondanks herhaalde toezeggingen Conventie 183 nog niet.
Baanzekerheid tijdens
zwangerschap
Tijdens je zwangerschap, het zwangerschaps- en bevallingsverlof plus een bepaalde periode daarna, mag je
niet worden ontslagen.
Gratis pre- en postnatale
zorg
Tijdens je zwangerschap, het zwangerschaps- en bevallingsverlof hoor je zonder extra kosten over medische en
verloskundige zorg te beschikken.
Geen gevaarlijk werk
Tijdens de zwangerschap en de periode van borstvoeding hoef je geen werk te
doen dat risico's voor jezelf of je baby met zich mee kan brengen.
Duur zwangerschapsverlof
Je zwangerschaps- en bevallingsverlof hoort ten minste 14 weken te zijn.
Inkomen tijdens
zwangerschapsverlof
Tijdens je zwangerschaps- en bevallingsverlof hoor je een inkomen van ten
minste tweederde van je voorgaande salaris te krijgen.
Werk en ziekte
ILO-Conventie:
Conventie 121 (1964) en 130 (1969) inzake arbeidsongevallen en beroepsziekten,
medische zorg en uitkering bij ziekte.
Nederland heeft Conventie 121 geratificeerd, 130 niet.
Inkomen bij ziekte
Je hoort bij ziekte
beschermd te worden tegen verlies van inkomen.. De eerste 3 ziektedagen hoeven
niet betaald te worden.
Minimaal inkomen
Het minimum waarop je recht
op hebt is 60 procent van het minimumloon gedurende het eerste half jaar van je
ziekte. (Het staat landen vrij om te kiezen voor een ruimhartiger systeem: 60
procent van het laatst verdiende loon gedurende het eerste halve of zelfs hele
jaar van de ziekte).
Ontslag
Tijdens de eerste 6 maanden
van je ziekte hoor je niet te worden ontslagen.
Arbeidsongeschikt
Als je arbeidsongeschikt raakt door een beroepsziekte of arbeidsongeval
hoor je een iets hogere minimumuitkering te krijgen, dan wanneer er een andere
oorzaak is.
Begrafeniskosten
Als je komt te overlijden
dan moet je werkgever of de overheid (afhankelijk van het gebruik in het land)
de begrafeniskosten betalen.
HIV/AIDS
Er behoort brede overeenstemming op je werk te bestaan dat discriminatie
van werknemers met HIV/AIDS onaanvaardbaar is.
Sociale zekerheid
ILO-Conventies:
Voor pensioen, nabestaandenpensioen, werkloosheid en arbeidsongeschiktheid schrijft
Social Security Minimum Standards Convention 102 (1952) een bepaald minimum
percentage voor. Voor verschillende uitkeringen zijn wat hogere normen overeen
gekomen in latere Conventies 121(1964), 128 (1967), 130 (1969) and 168 (1988).
Nederland heeft de Conventies 102, 121, 128 en 168 geratificeerd.
Pensioen
Vanaf 65, uitgedrukt als een
percentage van het minimumloon of van het laatst verdiende loon.
Nabestaandenpensioen
Echtgenote en kinderen van een
kostwinner hebben recht op een uitkering, uitgedrukt als percentage van het
minimumloon of van het laatst verdiende loon.
Werkloosheid
Wie werkloos wordt heeft gedurende een bepaalde periode recht op een
werkloosheidsuitkering, uitgedrukt als percentage van het minimumloon of van het laatst verdiende loon.
Gratis baanbemiddeling
Als je werkloos raakt behoor je gratis baanbemiddeling te krijgen.
Medische voorzieningen
Werknemers en hun gezinsleden
hebben recht op betaalbare, noodzakelijk medische zorg.
Arbeidsongeschiktheid
Wie als werknemer arbeidsongeschikt raakt, heeft recht op een
arbeidsongeschiktheidsuitkering, uitgedrukt als percentage van het minimumloon
of van het laatst verdiende loon.
Veiligheid en gezondheid op de werkplek
ILO-Conventie:
Conventie 155 (1981) inzake beroepsveiligheid en gezondheid. Er zijn nog meer
Conventies over beroepsveiligheid. Maar die betreffen vaak zeer specifieke
risico's (zoals asbest of chemicaliën) en zijn daarom hier buiten beschouwing
gelaten
Nederland heeft Conventie 155 geratificeerd, maar veel specifieke Conventies over veiligheid en gezondheid in bedrijven niet.
Werkgever zorgt
Je werkgever heeft de plicht te zorgen voor de veiligheid van
werkprocessen, voorzover dat redelijkerwijs verlangd kan worden.
Gratis bescherming
Je werkgever moet zorgen voor gratis beschermende kleding en andere
veiligheidsmaatregelen.
Training
Je behoort samen met je collega's getraind te worden in aspecten van
veiligheid en gezondheid op het werk en te weten waar de nooduitgangen zijn.
EHBO
Je werkgever moet adequate maatregelen treffen om noodsituaties en
ongevallen het hoofd te bieden. EHBO op het werk is daar één van.
Klachten
Als je je leidinggevende hebt geïnformeerd over een dreigend risico of
gevaarlijke situatie op het werk, kan hij je niet verplichten daarin terug te
keren zolang die situatie voortduurt.
Eerlijke behandeling op het werk
ILO-Conventies:
Conventies 100 (1952) en 111 (1958). Conventie 100 gaat over het
beginsel van gelijke beloning voor gelijkwaardig werk. Conventie 111 noemt alle
verboden discriminatiegronden. De conventies schrijven overheden voor op deze
gebieden wettelijke waarborgen te scheppen en een onafhankelijke instantie te
laten toezien op naleving van die wetgeving.
Nederland heeft beide conventies geratificeerd.
Gelijk loon
Op je werk moet gelijke beloning
voor mannen en vrouwen voor gelijkwaardig werk, los van de huwelijkse staat,
plaatsvinden. Ongelijke behandeling op basis van geloof, ras of etnische
afkomst is ook verboden. Er behoort een transparant beloningssysteem te bestaan
en duidelijkheid over welk salaris bij welke functie hoort.
Seksuele intimidatie
Seksuele intimidatie is discriminatie naar sekse.
Scholingsaanbod
Alle werknemers behoren, onafhankelijk van sekse, geloof, ras of etnische
afkomst dezelfde kansen te hebben op training en scholing.
Bescherming bij klachten
Informatie over tot wie je je kunt wenden voor hulp in geval van
discriminatie behoort algemeen beschikbaar te zijn. Als je vragen stelt of
klaagt over discriminatie hoor je geen intimidatie of ontslagdreiging te ervaren.
Kinderen op het werk
ILO-Conventies:
Conventies 138 (1973) en 182 (1999)
Nederland heeft beide Conventies geratificeerd.
Kinderen onder de 15
In bedrijven en instellingen mag geen werk door kinderen gedaan worden dat
ten koste gaat van hun gezondheid, fysieke en mentale ontwikkeling. Alle
kinderen moeten gewoon naar school kunnen. Als dat is veilig gesteld, is er
geen bezwaar tegen lichte arbeid door kinderen van tussen de 12 en 14.
Zwaarder werk
Kinderen onder de 18 mogen geen werk doen dat hun veiligheid, hun
gezondheid of hun moraal kan aantasten.
Dwangarbeid
ILO-Conventies:
Conventies 29 (1930) en 105 (1957). Dwangarbeid is werken onder dreiging van
straf: niet betalen van loon, ontslag, intimidatie of geweld. Dwangarbeid
betekent schending van mensenrechten.
Nederland heeft deze Conventies geratificeerd.
Andere baan
Je kunt vrijelijk naar ander werk zoeken. Je loopt geen risico op inhouding
van loon gekort of dreiging met ontslag.
Paspoort ingehouden
Jij beschikt zelf over eigen paspoort of identiteitskaart, niet je
werkgever. (Een van de praktijken die duiden op dwangarbeid is het inhouden van
paspoort of ID-bewijs door de werkgever, vaak van migranten. Waar dit gebeurt,
is sprake van dwangarbeid).
Lening loopt nog
Ook als je nog een lening bij je werkgever hebt lopen, moet je voldoende
loon krijgen om van te kunnen rondkomen met je gezin.
Vakbondsrechten
ILO-Conventies:
Conventies 87 (1948) en 98 (1949)
Nederland heeft deze conventies geratificeerd.
De vakbond op je werk
Vakbonden moeten ongestoord kunnen onderhandelen met werkgevers over
arbeidsvoorwaarden. (De ILO kent een aparte klachtenprocedure voor vakbonden
als die vrijheid wordt belemmerd).
Vakbondslid worden
Vrijheid van organisatie en dus het recht om lid te worden van een vakbond
behoort tot de fundamentele mensenrechten.
Vakbonden bij overheid,
leger en politie
Conventies 87 en 98 kennen geen vakbondsrechten toe aan werknemers bij de
overheid, leger en politie. Deze werknemers en hun organisaties kunnen dus ook
geen recht op onderhandelen over arbeidsvoorwaarden ontlenen aan deze
Conventies.
Vakbondswerk buiten werktijd
Werknemers mogen geen nadelen ondervinden als ze actief zijn in een vakbond
buiten werktijd.
Vakbondslid én baanzekerheid
Als je het recht hebt om lid te worden van een vakbond kun je daardoor dus
ook niet je baan verliezen.
Vakbondswerk én baanzekerheid
Werknemers mogen geen nadelen ondervinden van actief zijn in een vakbond
buiten werktijd.