Wanneer krijg je AOW? En hoe hoog is een volledige AOW-uitkering? Loonwijzer vertelt je alles wat je moet weten over het wettelijk pensioen.
AOW in vogelvlucht
De Algemene Ouderdomswet (AOW) biedt al sinds 1956 een basispensioen aan ingezetenen van Nederland. De AOW was de opvolger van de in 1947 ingevoerde Noodwet Drees. Een AOW-uitkering kreeg je vanaf de 65ste. Sinds 2013 verhoogt de Rijksoverheid die leeftijd stapsgewijs. Als gevolg van het pensioenakkoord in 2019 gebeurt dit met enige vertraging.
Wanneer krijg je AOW?
In is de AOW-leeftijd 67. Dat blijft zo tot en met 2027. De AOW-leeftijd is gekoppeld aan de levensverwachting: als de levensverwachting een jaar stijgt, gaat de AOW-leeftijd met 8 maanden omhoog. Zo’n verhoging wordt bekendgemaakt 5 jaar voordat je met AOW gaat.
In 2028 en 2029 wordt de AOW-leeftijd 67 jaar en 3 maanden. Dit geldt dus voor mensen die zijn geboren tussen 1 januari 1961 en 30 september 1962. Eind 2024 wordt bezien of de AOW-leeftijd wordt verhoogd voor wie daarna is geboren. Meer informatie over de AOW-leeftijd kun je vinden bij de Sociale Verzekeringsbank.
Opbouw AOW-recht in 50 jaar
De AOW is een volksverzekering. De Belastingdienst int de premies volksverzekering tegelijk met de inkomstenbelasting bij alle belastingplichtigen jonger dan de AOW-leeftijd. Om een volledige AOW-uitkering te krijgen moet je in de 50 jaar voorafgaand aan je AOW-leeftijd Nederlands ingezetene zijn geweest. Of je in die 50 jaar premie hebt betaald, is niet relevant.
Als je in Nederland woont, ben je verzekerd voor de AOW. Voor werknemers van internationale organisaties en hun gezinsleden en voor grensarbeiders kunnen andere regels gelden. Voor elk jaar dat je niet in Nederland hebt gewoond, wordt je AOW-uitkering met 2% gekort (uitzonderingen daargelaten). Als je 10 jaar niet verzekerd bent, ontvang je dus 20% minder AOW. Bij vertrek uit Nederland en verblijf in het buitenland is het onder bepaalde voorwaarden mogelijk om de volksverzekering vrijwillig en tegen betaling voort te zetten gedurende maximaal 10 jaar. Meer informatie over verzekerd zijn voor de AOW bij de Sociale Verzekeringsbank.
Tegemoetkoming AOW-tekort Surinaamse Nederlanders
Veel uit Suriname afkomstige Nederlanders, die voor de onafhankelijkheid van Suriname (1975) in het Surinaamse deel van het Koninkrijk der Nederlanden woonden en nadien naar Nederland emigreerden, hebben een AOW-tekort. De jaren die in het Surinaamse deel van Nederland waren doorgebracht, tellen namelijk niet mee voor de AOW-opbouw. Dit wordt onder deze groep als een groot onrecht ervaren. Langjarige juridische procedures hebben niet tot een oplossing geleid. Kabinet-Rutte III stelde een adviescommissie in die het volgende advies uitbracht: tel voor deze groep van AOW-gerechtigden deze jaren wel mee. In het coalitieakkoord van kabinet-Rutte IV staat dat het advies ter hand wordt genomen. In november 2022 maakte Minister Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen bekend de mogelijkheden te onderzoeken voor een eenmalige onverplichte tegemoetkoming. In oktober 2023 maakte het kabinet bekend dat deze groep een eenmalige uitkering van € 5.000 kreeg, als "gebaar van erkenning (...) vanwege het ervaren leed en het onrecht dat deze groep ervaart."
Hoe hoog is een volledige AOW-uitkering?
Hoeveel AOW je krijgt hangt af van of je een gezamenlijke huishouding voert met iemand anders. Voor een alleenstaande is de AOW 70% van het netto minimumloon. Samenwoners hebben bij het bereiken van de AOW-leeftijd elk recht op 50% van het netto minimumloon. AOW’ers die met hun kind(eren) samenwonen, hebben recht op de hogere uitkering voor alleenstaanden, van 70%. Wonen met een bloedverwant in de eerste graad telt dus niet als samenwonen. Dat is ook het geval met een inwonend kleinkind jonger dan 18 jaar of ouder dan 18, als dat kind niets bijdraagt aan het huishouden en bijvoorbeeld studeert. De hoogte van de AOW is niet afhankelijk van ander inkomen of van vermogen. De AOW is een basispensioen en is dus eigenlijk een basisinkomen voor ouderen.
Net als het minimumloon wordt de AOW op 1 januari en op 1 juli verhoogd. Vakantiegeld wordt opgebouwd per maand en in mei uitbetaald. De actuele AOW-bedragen vind je bij de Sociale Verzekeringsbank die de uitvoering van de AOW verzorgt. Per 1 januari 2024 is de AOW aangepast aan de wijzigingen in het minimumloon.
AIO vult eventueel onvolledige AOW aan
Wie in Nederland woont en géén volledige AOW krijgt, vanwege korting om onverzekerde jaren, kan onder bepaalde voorwaarden een aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO) krijgen. Dan wordt je inkomen aangevuld tot het sociaal minimum. Belangrijkste voorwaarden zijn: weinig ander inkomen en weinig vermogen of spaargeld. Aanvullend pensioen uit pijler II wordt meegeteld als ander inkomen. Ook individuele aanvullingen uit de derde pijler tellen mee als ander inkomen of als vermogen.
Meer weten over de eerste pijler van het pensioen? Bekijk Loonwijzers veelgestelde vragen over de AOW
Handige links
Alles over pensioen en salaris
- Zo werkt pensioen via je werkgever
- Je salaris vergelijken met vakgenoten? Doe de Salaris-Check